Deze Internet column verschijnt elke zaterdag in de bijlage Ter Zake van De Morgen
Traditionele uitgevers hebben het niet zo op surfen begrepen. Ronddwalen op het web geeft de consument teveel vrijheid. Door de aard van het web klik je je op minder dan geen tijd een weg uit elke site (hoewel sommige sites dat tegenwoordig zo moeilijk mogen maken). De uitbater van de web-site verliest op die manier een consument voor advertenties en promoties, kortom, voor inkomsten. Momenteel valt er voor traditionele uitgevers nog niet veel te verdienen op Internet. Toch investeren alle grote en kleine uitgeefgroepen (soms heel) veel geld in het nieuwe medium. Ze willen er immers bij zijn op de dag dat er wél geld valt te verdienen. Begon de televisie ook niet klein, met enkele uren uitzendingen per dag en een totaal verbod op reclame? Het woord televisie valt hier niet toevallig. Want de televisiemakers hebben tenminste greep op hun kijkers. Ze weten vrij precies wie op welk moment waarnaar kijkt en kunnen hun reclame-uitzendingen en ditto inkomsten daarop afstemmen. Met een beetje slimme programmering doe je de kijker zijn afstandsbediening - en dus zijn vrijheid - vergeten. Commerciële televisiestations proberen voornamelijk het zappen te ontmoedigen. Zou het niet mooi zijn als dat op Internet ook kon? Dan moet er wel iets fundamenteels veranderen, iets wat volgens velen de essentie van het nieuwe medium is. In het wildeweg surfen over het wereldwijde web moet ontmoedigd, zo niet verboden worden.
Je kunt natuurlijk heel uitgebreide sites bouwen met voor elk wat wils. Typevoorbeelden van deze filosofie zijn MSN van Microsoft en Pathfinder van Time-Warner. Deze sites proberen de surfer zolang mogelijk aan zich te binden, zodat de banners van de adverteerders zoveel mogelijk "kijkers" trekken. Deel je je site slim in en pas je wat stiekeme spionagetechnieken toe dan kun je je een vrij precies beeld vormen van het publiek dat je site of onderdelen daarvan bezoekt. Dat is dan weer interessante informatie voor adverteerders, die graag meer betalen als ze hun doelgroep preciezer kunnen "treffen". Toch blijft dit systeem behelpen. Surfers zijn een wild en eigenzinnig zootje. Ze laten zich niet gemakkelijk binden aan één site. Bovendien weten de anciens precies hoe ze de stiekeme spionagetechnieken zoveel mogelijk kunnen uitschakelen. En aan anonieme surfers heb je als commerciële website niet veel. Je kunt ze geen mailings sturen over je producten, je kunt hun e-mail adressen niet verzamelen en verkopen en je kunt je adverteerders niet wijsmaken dat ze voor een eerlijke vergoeding gerichte advertentiespandoeken (zogenaamde banners) op je site kwijt kunnen.
Wil je op termijn serieus geld verdienen aan Internet dan moet je de surfers aan je binden door ze hun vrijheid, dus het surfen te ontnemen. Waarom niet de televisiefilosofie toepassen op het nieuwe medium, zo moeten sommigen hebben geredeneerd. En zo komt het dat er op enkele maanden tijd overal op Internet "zenders" verschijnen die informatie via "zendkanalen" naar "kijkers" of "abonnees" versturen, net zoals de televisie dat al meer dan een halve eeuw doet. Producten zoals Afterdark Online, PointCast, en CastaNet spelen in op de angst van traditionele uitgevers voor de virtuele anarchie die er momenteel op Internet heerst. En ze hebben daar succes mee. Afterdark Online en PointCast zenden voornamelijk nieuws uit en sponsoren dat met korte reclameflitsen. De belangrijkste Amerikaanse uitgeefgroepen (waaronde Times-Warner) kochten kanalen op deze "zendstations". PointCast is iets langer op de markt dan Afterdark Online en kan in de V.S. prat gaan op meer dan een miljoen gebruikers.
Van CastaNet verwachten analisten nog meer. Sommigen omschrijven Marimba, het bedrijf dat CastaNet uitvond, zelfs als de nieuwe Netscape. Drie kernleden van het oorspronkelijke ontwikkelteam voor de Internet-programmeertaal Java zijn verantwoordelijk voor Marimba. CastaNet is volledig in Java geprogrammeerd en wordt door de makers omschreven als een "web-tuner". Na installatie stem je af op een "zender" en kun je je abonneren op verschillende kanalen. Waar Afterdark Online en PointCast nog veeleer klassieke, tekstgebaseerde informatie uitzenden, kan de uitbater van een kanaal in CastaNet eigenlijk alles uitzenden wat men maar kan bedenken, voor zover het kan worden geprogrammeerd in Java. Niet alleen nieuws, weerberichten(plaatjes) en beurskoersen maar ook software distribueren over het Internet wordt uiterst gemakkelijk. Volgens de Marimba-ontwikkelaars gaat bovendien het distribueren van data via het Net een stuk sneller omdat Castanet speciale download-methoden gebruikt. Bedrijven kunnen hun eigen Castanet-'zenders' bouwen om hun informatie 'uit te stralen' naar computers van klanten en abonnees. De Canadese Corel Corporation huurt bijvoorbeeld een CastaNet-kanaal om er de bètaversie van hun CorelSuite voor Java op uit te zenden. Dat is de Java-uitvoering van hun populaire verzameling zakelijke software (WordPerfect, Quattro Pro etc.). CastaNet zendt niet alleen serieuze informatie uit. Je kunt je ook abonneren op een kanaal met interactieve spelletjes. Volgens ons is het slechts een kwestie van tijd tot de eerste interactieve soapserie op CastaNet wordt uitgezonden. CastaNet draait momenteel proef. Eens het definitieve product op de markt is zul je op sommige kanalen gratis kunnen abonneren, maar moet je voor de premium-kanalen gaan betalen, net zoals dat bijvoorbeeld bij satelliettelevisie het geval is. De gratis kanalen worden, uiteraard, gesponsord met reclame. En de adverteerders weten precies wie je bent want voor je de CastaNet-tuner kunt downloaden dien je, eveneens uiteraard, een vragenlijst met persoonlijke gegevens in te vullen.
URLs
MSN: http://www.msn.com/
Pathfinder: http://www.pathfinder.com/
After Online: http://www.afterdark.com/
PointCast: http://www.pointcast.com/
CastaNet: http://www.marimba.com/